I. okres melodii - od urodzenia do ukończenia pierwszego roku życia.
II. okres wyrazu - od ukończenia pierwszego roku życia do ukończenia 24 miesiąca życia dziecka.
III. okres zdania - od ukończenia trzeciego roku życia do ukończenia 36 miesiąca życia dziecka.
IV. okres swoistej mowy dziecka - od ukończenia 3 roku życia do 7 roku życia.
Okres melodii...
Na początku charakteryzuje się krzykiem i płaczem. Za jego pomocą dziecko sygnalizuje matce swoją potrzebę (głód, dyskomfort z powodu zimna, czy mokrej pieluszki).
W 2 - 3 miesiącu życia pojawia się odruch bezwarunkowy tzw. głużenie (gruchanie), które jest jednakowe na wszystkich kontynentach oraz występuje u dzieci głuchych. Głużenie charakteryzuje się wydawaniem przez niemowlę różnych dźwięków, a w tym samogłosek, spółgłosek, grup spółgłoskowych i samogłoskowych oraz towarzyszącymi im nieskoordynowanymi ruchami ciała i kończyn. Gruchanie występuje wówczas, gdy dziecko jest zadowolone i odprężone.
Około 6 miesiąca dziecko przechodzi w kolejną fazę rozwojową, a mianowicie w okres gaworzenia. Gaworzenie jest odruchem warunkowym i charakteryzuje się zamierzonym wydawaniem i powtarzaniem dźwięków. Na początku tego okresu pojawiają się pierwsze sylaby (ma, ta, ba, później: ma - ma, ta - ta, ba - ba), które dziecko powtarza wielokrotnie, ale nie przypisuje im konkretnego znaczenia.
Filmik przedstawiający gaworzenie siedmiomiesięcznej Martynki:
Z końcem pierwszego roku życia wypowiada już 3 - 5 wyrazy najczęściej są to: mama, baba, tata.
Głoski pojawiające się w ontogenezie w pierwszym roku życia: a,e,u,i,m,n, p,b,n,t,d.
Do porozumiewania się dzieci w pierwszym roku używają również zachowań niewerbalnych, takich jak:
- płacz (podstawowy, płacz z bólu i płacz gniewny)
- gesty (wskazujące i reprezentujące)
- mimika (uśmiech - 2 miesiąc życia, śmiech - 4 miesiąc życia)
